Devlet haber medyasının Pazar günü bildirdiğine göre, İran’ın son kitlesel gösterilerde süpürülen bazı protestocular da dahil olmak üzere bazı İranlı mahkumlara sınırlı af veya hafifletme teklif etmesi gerekiyordu, ancak hareket siyasi mahkumların büyük çoğunluğu için çok az özgürlük umudu verdi.
Devlet kontrolündeki birkaç haber kaynağı, İran’ın Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney’in son gösterilerde tutuklananlar ve diğer suçlardan hüküm giymiş kişiler de dahil olmak üzere on binlerce mahkumun cezalarını serbest bırakacağını veya cezalarını azaltacağını söyledi. Ancak uzun uyarı listesi, birçok protestocunun bundan yararlanıp yararlanmayacağı konusunda şüphe uyandırdı ve insan hakları aktivistlerinin affı bir düzmece olarak adlandırmasına yol açtı: Duyuru, affın, insan hakları gruplarının çoğunun söylediği gibi, bir dizi ciddi suçlamadan hüküm giymiş biri için geçerli olmayacağını söylüyordu. protestocular
Devlet kontrolündeki Fars Haber Ajansı’na göre, diğer şeylerin yanı sıra casusluk, silahlı eylemler, cinayet veya saldırı, belirli gruplara üyelik, yabancı istihbarat servislerinin ajanlarıyla temas veya kamu malına zarar verme suçlarından hüküm giymiş kişiler hariç tutuluyor. Ayrıca, Haberler’ın infaz edildiğini veya idam edilmekte olduğunu teyit ettiği 19 protestocunun çoğuna yönelik bir suçlama olan “Tanrı’nın düşmanı” olmaktan hüküm giymiş mahkumların da diskalifiye edildiğini söyledi.
Fars, diğer mahkumların ancak “pişmanlıklarını dile getirdikten ve güvenlikle ilgili bu suçları tekrarlamayacağına söz verdikten sonra” serbest bırakıldığını söyledi.
İran’daki İnsan Hakları Merkezi’nin yönetici direktörü Hadi Ghaemi, affın sonuçlarını görmeden hükümetin taahhütlerini yargılamanın zor olsa da en fazla az sayıda alt düzey protestocunun serbest bırakılabileceğini söyledi.
İran’daki protestolar
Mahsa Amini adlı genç bir kadının ahlak timinin gözetiminde ölümü, İran’da teokratik yönetime karşı ülke çapında bir isyana yol açtı.
“Aflar, çok sayıda siyasi tutukluya fiilen hitap etmekten çok propaganda gibi görünüyor” dedi. “İran’da yaklaşık 10 bin siyasi tutuklu olduğu gerçeğine gerçekten odaklanmalıyız. Hapishanedeyken, bu aflar protestocuların şikayetlerini ele almada gerçekten gerekli veya etkili değil.”
İran hapishaneleri ve mahkeme salonları protestolar başlamadan önce zaten aşırı kalabalıktı ve Bay Ghaemi, afların adli makamların daha yüksek öncelikli kovuşturmalara odaklanmak için en küçük davalardan bazılarını çözmesinin bir yolu olduğunu öne sürdü.
İran’ın dört bir yanındaki şehirlerde, İran’ın muhafazakar İslami kıyafet kurallarını ihlal ettiği iddiasıyla ahlak polisi tarafından tutuklanan 22 yaşındaki İranlı Kürt kadın Mahsa Amini’nin ölümünün ardından Eylül ayı ortasında gözaltılar patlak verdi. Ayaklanma önce bu kurallara, sonra tüm İran liderliğine karşı yöneltildi. Yeni bir laik sistem talep eden İranlılar, kendilerini kurşunlarla, dayaklarla ve tutuklamalarla ezmeye çalışan otoriter liderleriyle aylarca kanlı bir mücadeleye giriştiler.
İnsan hakları grupları, protestoların başlamasından bu yana güvenlik güçlerinin 50’si çocuk olmak üzere en az 500 kişiyi öldürdüğünü söylüyor. Birleşmiş Milletler en az 14.000 tutuklamadan bahsediyor. Ancak mahkeme salonlarının yabancılara kapalı olması ve hükümetin baskılara sessiz kalmasıyla, Pazar günkü duyuru, İran’ın “isyanlar” olarak adlandırdığı olaylarda birçok kişinin tutuklandığının resmi bir teyidi gibi görünüyordu.
İran, protestoculara çok az taviz verirken yabancı ülkeleri ve casuslarını gösterileri kışkırtmakla suçladı. İran, protestoları “sona eriyor” olarak nitelendirirken, af duyurusunda galip geleceğine biraz güvendiğini belirtti.
Doğuda yoksul bir bölge olan Sistan-Belucistan’da devam eden huzursuzluğun yanı sıra, İran’ı sarsan sokak protestoları, infazlar ve şiddet nedeniyle yatıştı. Hükümet bazı mahkumları serbest bırakmaya hazırlanırken bile, diğer eylemler baskıyı bırakmadığını gösterdi ve birçok sıradan İranlının öfkesini körükledi.
Pazar günü, yetkililer, aynı zamanda bir gazeteci olan ikiz kardeşi halihazırda cezaevinde olan bir gazeteciyi, Bayan Amini’nin Eylül ayındaki cenazesini takip ettiği için tutukladı.
Bu arada hükümet, kalabalık kaynaklı yardımın gelişini engellemesine rağmen geçen hafta Hoy’da meydana gelen yıkıcı depremin ardından binlerce kişinin soğukta mahsur kaldığı kuzeybatı İran’a çevik kuvvet polisi göndererek öfkeyi körükledi.
Ve son günlerde sosyal medyada İranlılar, bir deri bir kemik kalmış İranlı insan hakları avukatı Dr. Farhad Meisami, 2018’den beri tutuklu ve dört aydır açlık grevinde.
Sınırlı afların bu tür bir öfkeyi yatıştırması veya Ayetullah Hamaney’in devrilmesi için çağrıda bulunan protestocuları tatmin etmesi pek olası görünmüyor. 1979 İslam Devrimi’nin yıldönümü münasebetiyle her yıl bu zamanlarda bir af teklif ediyor; normalde siyasi mahkumları kapsamaz.
İran yargısının başkanı her yıl af kriterlerini öneriyor.
Şu anda yargının başında bulunan Gholamhossein Mohseni-Ejei, bu yıl Ayetullah Hamaney’e “Son olaylar sırasında, düşmanca propaganda ve beyin yıkama nedeniyle, özellikle gençler olmak üzere bazıları suç işleyip uygunsuz davranışlarda bulunarak kendilerine ve ailelerine sorun çıkardı.” af, devlet haber medyasına göre. Ancak şimdi yabancı düşmanların, karşı-devrimci grupların ve halka karşı olanların planları ortaya çıkarken, birçoğu pişmanlıklarını dile getiriyor ve af diliyor.”
Devlet kontrolündeki birkaç haber kaynağı, İran’ın Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney’in son gösterilerde tutuklananlar ve diğer suçlardan hüküm giymiş kişiler de dahil olmak üzere on binlerce mahkumun cezalarını serbest bırakacağını veya cezalarını azaltacağını söyledi. Ancak uzun uyarı listesi, birçok protestocunun bundan yararlanıp yararlanmayacağı konusunda şüphe uyandırdı ve insan hakları aktivistlerinin affı bir düzmece olarak adlandırmasına yol açtı: Duyuru, affın, insan hakları gruplarının çoğunun söylediği gibi, bir dizi ciddi suçlamadan hüküm giymiş biri için geçerli olmayacağını söylüyordu. protestocular
Devlet kontrolündeki Fars Haber Ajansı’na göre, diğer şeylerin yanı sıra casusluk, silahlı eylemler, cinayet veya saldırı, belirli gruplara üyelik, yabancı istihbarat servislerinin ajanlarıyla temas veya kamu malına zarar verme suçlarından hüküm giymiş kişiler hariç tutuluyor. Ayrıca, Haberler’ın infaz edildiğini veya idam edilmekte olduğunu teyit ettiği 19 protestocunun çoğuna yönelik bir suçlama olan “Tanrı’nın düşmanı” olmaktan hüküm giymiş mahkumların da diskalifiye edildiğini söyledi.
Fars, diğer mahkumların ancak “pişmanlıklarını dile getirdikten ve güvenlikle ilgili bu suçları tekrarlamayacağına söz verdikten sonra” serbest bırakıldığını söyledi.
İran’daki İnsan Hakları Merkezi’nin yönetici direktörü Hadi Ghaemi, affın sonuçlarını görmeden hükümetin taahhütlerini yargılamanın zor olsa da en fazla az sayıda alt düzey protestocunun serbest bırakılabileceğini söyledi.
İran’daki protestolar
Mahsa Amini adlı genç bir kadının ahlak timinin gözetiminde ölümü, İran’da teokratik yönetime karşı ülke çapında bir isyana yol açtı.
“Aflar, çok sayıda siyasi tutukluya fiilen hitap etmekten çok propaganda gibi görünüyor” dedi. “İran’da yaklaşık 10 bin siyasi tutuklu olduğu gerçeğine gerçekten odaklanmalıyız. Hapishanedeyken, bu aflar protestocuların şikayetlerini ele almada gerçekten gerekli veya etkili değil.”
İran hapishaneleri ve mahkeme salonları protestolar başlamadan önce zaten aşırı kalabalıktı ve Bay Ghaemi, afların adli makamların daha yüksek öncelikli kovuşturmalara odaklanmak için en küçük davalardan bazılarını çözmesinin bir yolu olduğunu öne sürdü.
İran’ın dört bir yanındaki şehirlerde, İran’ın muhafazakar İslami kıyafet kurallarını ihlal ettiği iddiasıyla ahlak polisi tarafından tutuklanan 22 yaşındaki İranlı Kürt kadın Mahsa Amini’nin ölümünün ardından Eylül ayı ortasında gözaltılar patlak verdi. Ayaklanma önce bu kurallara, sonra tüm İran liderliğine karşı yöneltildi. Yeni bir laik sistem talep eden İranlılar, kendilerini kurşunlarla, dayaklarla ve tutuklamalarla ezmeye çalışan otoriter liderleriyle aylarca kanlı bir mücadeleye giriştiler.
İnsan hakları grupları, protestoların başlamasından bu yana güvenlik güçlerinin 50’si çocuk olmak üzere en az 500 kişiyi öldürdüğünü söylüyor. Birleşmiş Milletler en az 14.000 tutuklamadan bahsediyor. Ancak mahkeme salonlarının yabancılara kapalı olması ve hükümetin baskılara sessiz kalmasıyla, Pazar günkü duyuru, İran’ın “isyanlar” olarak adlandırdığı olaylarda birçok kişinin tutuklandığının resmi bir teyidi gibi görünüyordu.
İran, protestoculara çok az taviz verirken yabancı ülkeleri ve casuslarını gösterileri kışkırtmakla suçladı. İran, protestoları “sona eriyor” olarak nitelendirirken, af duyurusunda galip geleceğine biraz güvendiğini belirtti.
Doğuda yoksul bir bölge olan Sistan-Belucistan’da devam eden huzursuzluğun yanı sıra, İran’ı sarsan sokak protestoları, infazlar ve şiddet nedeniyle yatıştı. Hükümet bazı mahkumları serbest bırakmaya hazırlanırken bile, diğer eylemler baskıyı bırakmadığını gösterdi ve birçok sıradan İranlının öfkesini körükledi.
Pazar günü, yetkililer, aynı zamanda bir gazeteci olan ikiz kardeşi halihazırda cezaevinde olan bir gazeteciyi, Bayan Amini’nin Eylül ayındaki cenazesini takip ettiği için tutukladı.
Bu arada hükümet, kalabalık kaynaklı yardımın gelişini engellemesine rağmen geçen hafta Hoy’da meydana gelen yıkıcı depremin ardından binlerce kişinin soğukta mahsur kaldığı kuzeybatı İran’a çevik kuvvet polisi göndererek öfkeyi körükledi.
Ve son günlerde sosyal medyada İranlılar, bir deri bir kemik kalmış İranlı insan hakları avukatı Dr. Farhad Meisami, 2018’den beri tutuklu ve dört aydır açlık grevinde.
Sınırlı afların bu tür bir öfkeyi yatıştırması veya Ayetullah Hamaney’in devrilmesi için çağrıda bulunan protestocuları tatmin etmesi pek olası görünmüyor. 1979 İslam Devrimi’nin yıldönümü münasebetiyle her yıl bu zamanlarda bir af teklif ediyor; normalde siyasi mahkumları kapsamaz.
İran yargısının başkanı her yıl af kriterlerini öneriyor.
Şu anda yargının başında bulunan Gholamhossein Mohseni-Ejei, bu yıl Ayetullah Hamaney’e “Son olaylar sırasında, düşmanca propaganda ve beyin yıkama nedeniyle, özellikle gençler olmak üzere bazıları suç işleyip uygunsuz davranışlarda bulunarak kendilerine ve ailelerine sorun çıkardı.” af, devlet haber medyasına göre. Ancak şimdi yabancı düşmanların, karşı-devrimci grupların ve halka karşı olanların planları ortaya çıkarken, birçoğu pişmanlıklarını dile getiriyor ve af diliyor.”