Nipah virüsü yüksek vefat oranına sahip bir hastalıktır. Virüsün doğal konağı ise meyve yarasaları olarak biliniyor. Vefat riski üst düzeyde yer alan nipah virüsü için bir ilaç yahut aşı tedavisi çabucak hemen bulunamadı.
NİPAH VİRÜSÜ NEDİR?
Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği kaynaklarına nazaran; Nipah virus enfeksiyonu, insan ve hayvanlarda önemli hastalık yapan ve yeni ortaya çıkan bir zoonozdur. Virüsün doğal konağı Pteropodidae ailesi, Pteropus genusundan olan meyve yarasalarıdır. NiV birinci vakit içinderda 1998 yılında Malezya’da Sungai Nipah köyünde ortaya çıkan salgın hastalığın sebebi olarak belirlenmiştir. Bu salgında domuzlar orta konak olarak belirlenmiştir. Bangladeş’te 2004’te, enfekte meyve yarasalarının kontamine ettiği palmiye özünün tüketilmesi kararı insanlarda NiV ile enfeksiyon gelişmiştir. Beşerden beşere bulaş da –hastane ortamları da dahil olmak üzere- belirlenmiştir.
NİPAH VİRÜSÜ NASIL BULAŞIR
Nipah virüsü, insanlara hayvanlardan (yarasalar, domuzlar) bulaşabilir ve ayrıyeten direkt beşerden beşere bulaşabilir. Domuzlarda pek bulaştırıcıdır ve asemptomatik olabilmektedir. Domuzlarda inkübasyon devrinde bile bulaştırıcıdır.
Malezya ve Singapur’daki birinci salgınlar sırasında birden fazla insan enfeksiyonu, hasta domuzlarla yahut kontamine olmuş dokularla direkt temastan kaynaklanmıştır. Transmisyonun, teneffüs damlacıkları, domuzların boğaz yahut burun salgılarıyla temas edilmesi yahut hasta bir hayvanın dokusuna temas edilmesiyle oluştuğu düşünülmektedir.
Bangladeş ve Hindistan salgınlarında, enfekte meyve yarasasından gelen idrar yahut tükürük ile kontamine olmuş meyve yahut meyve mamüllerinin (ör. Ham hurma suyu) tüketimi en muhtemel enfeksiyon kaynağı olmuştur.
NiV ile enfekte hastaların ailesi ve bakım verenleri içinde beşerden beşere sonlu sayıda NiV bulaşı rapor edilmiştir. Bangladeş ve Hindistan’daki çabucak sonrasındaki salgınlar sırasında, Nipah virüslü insanların salgıları ve çıkartılarıyla yakın temas yoluyla direkt beşerden beşere yayılım gözlenmiştir. Hindistan’daki Siliguri’de bir hastanede, virüsün yayılımının % 75’inin hastane çalışanı ya da ziyaretçilere olduğu bir salgın bildirilmiştir. 2001’den 2008’e kadar, Bangladeş’ten rapor edilen olayların yaklaşık yarısı, enfekte hastalara bakım sağlayan bireylere beşerden beşere bulaştan kaynaklanmıştır.
Beşerler ya da hayvanlar için rastgele bir tedavi ya da aşı mevcut değildir. Beşerler için birincil tedavi destekleyici bakımdır.
NİPAH VİRÜSÜ BELİRTİLERİ NELER?
İnsan enfeksiyonları asemptomatik enfeksiyon, akut teneffüs yolu enfeksiyonu (hafifçe, şiddetli) ve ölümcül ensefalitten oluşur. Enfekte beşerler başlangıçta ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, kusma ve boğaz ağrısı üzere grip gibisi semptomlar geliştirirler. Bunu baş dönmesi, uyuşukluk, değişmiş şuur ve akut ensefaliti gösteren nörolojik işaretler takip edebilir. Birtakım şahıslarda akut teneffüs problemi da dahil olmak üzere atipik pnömoni ve önemli teneffüs sorunları görülebilir. Ensefalit ve nöbetler ağır olaylarda ortaya çıkar, 24 ila 48 saat ortasında komaya ilerler.
Kuluçka mühleti 4-14 gün içinde değişmektedir. Lakin 45 güne kadar uzayan kuluçka periyodu bildirilmiştir. Akut ensefalitten sağ kalanların birden fazla tam güzelleşme sağlar, lakin sağ kalanların bir kısmında nörolojik sekeller bildirilmiştir. Hastaların yaklaşık % 20’sinda nöbet bozukluğu ve kişilik değişiklikleri üzere sekel nörolojik durumlar kalmaktadır. Güzelleşen az sayıda beşerde geç başlangıçlı ensefalit ya da relaps gelişmektedir.
NİPAH VİRÜSÜ NEDİR?
Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği kaynaklarına nazaran; Nipah virus enfeksiyonu, insan ve hayvanlarda önemli hastalık yapan ve yeni ortaya çıkan bir zoonozdur. Virüsün doğal konağı Pteropodidae ailesi, Pteropus genusundan olan meyve yarasalarıdır. NiV birinci vakit içinderda 1998 yılında Malezya’da Sungai Nipah köyünde ortaya çıkan salgın hastalığın sebebi olarak belirlenmiştir. Bu salgında domuzlar orta konak olarak belirlenmiştir. Bangladeş’te 2004’te, enfekte meyve yarasalarının kontamine ettiği palmiye özünün tüketilmesi kararı insanlarda NiV ile enfeksiyon gelişmiştir. Beşerden beşere bulaş da –hastane ortamları da dahil olmak üzere- belirlenmiştir.
NİPAH VİRÜSÜ NASIL BULAŞIR
Nipah virüsü, insanlara hayvanlardan (yarasalar, domuzlar) bulaşabilir ve ayrıyeten direkt beşerden beşere bulaşabilir. Domuzlarda pek bulaştırıcıdır ve asemptomatik olabilmektedir. Domuzlarda inkübasyon devrinde bile bulaştırıcıdır.
Malezya ve Singapur’daki birinci salgınlar sırasında birden fazla insan enfeksiyonu, hasta domuzlarla yahut kontamine olmuş dokularla direkt temastan kaynaklanmıştır. Transmisyonun, teneffüs damlacıkları, domuzların boğaz yahut burun salgılarıyla temas edilmesi yahut hasta bir hayvanın dokusuna temas edilmesiyle oluştuğu düşünülmektedir.
Bangladeş ve Hindistan salgınlarında, enfekte meyve yarasasından gelen idrar yahut tükürük ile kontamine olmuş meyve yahut meyve mamüllerinin (ör. Ham hurma suyu) tüketimi en muhtemel enfeksiyon kaynağı olmuştur.
NiV ile enfekte hastaların ailesi ve bakım verenleri içinde beşerden beşere sonlu sayıda NiV bulaşı rapor edilmiştir. Bangladeş ve Hindistan’daki çabucak sonrasındaki salgınlar sırasında, Nipah virüslü insanların salgıları ve çıkartılarıyla yakın temas yoluyla direkt beşerden beşere yayılım gözlenmiştir. Hindistan’daki Siliguri’de bir hastanede, virüsün yayılımının % 75’inin hastane çalışanı ya da ziyaretçilere olduğu bir salgın bildirilmiştir. 2001’den 2008’e kadar, Bangladeş’ten rapor edilen olayların yaklaşık yarısı, enfekte hastalara bakım sağlayan bireylere beşerden beşere bulaştan kaynaklanmıştır.
Beşerler ya da hayvanlar için rastgele bir tedavi ya da aşı mevcut değildir. Beşerler için birincil tedavi destekleyici bakımdır.
NİPAH VİRÜSÜ BELİRTİLERİ NELER?
İnsan enfeksiyonları asemptomatik enfeksiyon, akut teneffüs yolu enfeksiyonu (hafifçe, şiddetli) ve ölümcül ensefalitten oluşur. Enfekte beşerler başlangıçta ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, kusma ve boğaz ağrısı üzere grip gibisi semptomlar geliştirirler. Bunu baş dönmesi, uyuşukluk, değişmiş şuur ve akut ensefaliti gösteren nörolojik işaretler takip edebilir. Birtakım şahıslarda akut teneffüs problemi da dahil olmak üzere atipik pnömoni ve önemli teneffüs sorunları görülebilir. Ensefalit ve nöbetler ağır olaylarda ortaya çıkar, 24 ila 48 saat ortasında komaya ilerler.
Kuluçka mühleti 4-14 gün içinde değişmektedir. Lakin 45 güne kadar uzayan kuluçka periyodu bildirilmiştir. Akut ensefalitten sağ kalanların birden fazla tam güzelleşme sağlar, lakin sağ kalanların bir kısmında nörolojik sekeller bildirilmiştir. Hastaların yaklaşık % 20’sinda nöbet bozukluğu ve kişilik değişiklikleri üzere sekel nörolojik durumlar kalmaktadır. Güzelleşen az sayıda beşerde geç başlangıçlı ensefalit ya da relaps gelişmektedir.