Özel öğrenme kuvvetliğü ortalama her on çocuktan birini etkileyen yaygın bir durumdur. Erken teşhis ve uygun dayanak ile öğrenme kuvvetliğüne bağlı zorlukların büyük bir kısmı giderilebilir. Ülkemizde özel öğrenme kuvvetliğüne sahip çocuklar ekseriyetle ilköğretim birinci sınıf ve daha sonrasında teşhis almaktadır. halbuki bu durum doğumsaldır: Bulguları okul öncesi periyotta fark ederek erken müdahale programlarını başlatmak mümkündür. Bu yazıda okul öncesi periyotta özel öğrenme kuvvetliğü bulguları ve tanıya yardımcı ipuçlarını sunduk.
Özel Öğrenme kuvvetliğü Nedir?
Özel öğrenme kuvvetliğü zekâsı olağan yahut olağanın üzerinde olan bir bireyde okuma, yazma yahut matematik hesaplama hünerlerinden en az birinin yaşı, zekâsı ve aldığı eğitim seviyesi ile uyumlu olmayacak biçimde geri olmasıdır.
Özel öğrenme kuvvetliğü ile disleksi birbirinden farklı durumlar mıdır?
Özel öğrenme kuvvetliğü öğrenme zorluklarının genel ismidir. Disleksi ise özel öğrenme kuvvetliğünün en büyük alt kümesi olan okuma kuvvetliğünü tanımlar. Konuşma pratiğinde çoğunlukla bu iki terim birbirinin yerine kullanılmaktadır.
Özel öğrenme kuvvetliğü yol açar?
Özel öğrenme kuvvetliğü nörolojik (beyin) kaynaklı bir farklılık olup sebebi tam olarak bilinmemektedir. Çeşitli genetik ve çevresel etkenlerin beynin yapı ve fonksiyonlarında bozukluğa niye olarak öğrenme kuvvetliğüne niye olduğunu düşündürmektedir.
Özel öğrenme kuvvetliğü gelişmeninde genetik yatkınlık değerlidir. Ailede öğrenme kuvvetliğüne sahip birey bulunması bir risk faktörüdür. Özel öğrenme kuvvetliğüne sahip bir ebeveyn bu özelliği %30-60 ihtimalle kendi çocuğuna taşır. Her iki ebeveyn de özel öğrenme kuvvetliğüne sahip olduğunda çocuklarının özel öğrenme kuvvetliğü ile doğma ihtimali fazlaca daha yüksektir. Erkek çocuklarda risk biraz daha fazladır.
Özel öğrenme kuvvetliğü (disleksi) bir hastalık yahut zekâ özrü müdür?
Katiyen hayır. Özel öğrenme kuvvetliğü teşhisinin şayet olmazsa olmazı bireyin zekâ seviyesinin olağan ya da olağanın üzerinde olmasıdır.
Özel öğrenme kuvvetliğü kişisel bir öğrenme farklılığıdır. Bu şahısların bilgiyi sürece (alma, depolama, kullanma, hatırlama) formları öbür insanlardan farklıdır. Zorluk bu farklılıktan kaynaklanmaktadır.
Özel öğrenme kuvvetliğü (disleksi) ne değildir?
Özel öğrenme kuvvetliğünün belirti ve bulguları şahsa özeldir. Bilgi sürece sürecinde etkilenen basamak ve etkilenme düzebir daha bağlı olarak her bireyde farklı form ve tartıda bulgular görülür.
En sık etkilenen işlevler dinleme, konuşma, okuma, yazma, heceleme, matematik süreçler (hesaplama), algı, muhakeme, dikkat, hafıza, motor marifet, istikrar, uyum, tertip ve toplumsal ahenktir.
Etkilenen işleve göre özel öğrenme kuvvetliğü 4 kümesi ayrılabilir.
Özel öğrenme kuvvetliğü bulguları nelerdir ve ne vakit ortaya çıkar?
Özel öğrenme kuvvetliğü doğumsal bir durumdur. Öğrenme zorluğu doğumdan itibaren vardır ve ömür uzunluğu devam eder. Lakin bulgular akademik maharetlerin test edildiği okul devrinde daha bariz hale gelir. Ülkemizde de hadiselerin büyük bir kısmı ilkokul birinci sınıf ve daha sonrasında teşhis almaktadır.
Erken teşhis ve uygun takviye programları ile özel öğrenme kuvvetliğüne ilişkin zorluklar büyük oranda ortadan kaldırılabilir. Teşhis ne kadar erken koyulur ve dayanak programı ne kadar erken başlatılırsa akademik ve toplumsal muvaffakiyet bahtı o kadar yüksek olur.
Okul öncesi periyotta sık görülen özel öğrenme kuvvetliğü bulguları nelerdir?
Hayır. Kişinin bu bulgulardan birkaçına sahip olması onun özel öğrenme kuvvetliğüne sahip olduğu manasına gelmez. Özel öğrenme kuvvetliğüne sahip olmayan birfazlaca şahısta de bu bulgulardan bir ya da birkaçı değişik derecelerde bulunabilir. Teşhis özel öğrenme kuvvetliğü ile alakalı bulguların bir bireyde ağır olarak bulunması ile koyulur.
Kendimde yahut çocuğumda disleksi olup olmadığını nasıl anlayabilirim?
Özel öğrenme kuvvetliğü (disleksi) tıbbi bir tanımlamadır. Teşhis ve/veya tedavi için bu mevzuda özelleşmiş uzmanlardan yardım alınmalıdır.
Özel Öğrenme kuvvetliğü Nedir?
Özel öğrenme kuvvetliğü zekâsı olağan yahut olağanın üzerinde olan bir bireyde okuma, yazma yahut matematik hesaplama hünerlerinden en az birinin yaşı, zekâsı ve aldığı eğitim seviyesi ile uyumlu olmayacak biçimde geri olmasıdır.
Özel öğrenme kuvvetliğü ile disleksi birbirinden farklı durumlar mıdır?
Özel öğrenme kuvvetliğü öğrenme zorluklarının genel ismidir. Disleksi ise özel öğrenme kuvvetliğünün en büyük alt kümesi olan okuma kuvvetliğünü tanımlar. Konuşma pratiğinde çoğunlukla bu iki terim birbirinin yerine kullanılmaktadır.
Özel öğrenme kuvvetliğü yol açar?
Özel öğrenme kuvvetliğü nörolojik (beyin) kaynaklı bir farklılık olup sebebi tam olarak bilinmemektedir. Çeşitli genetik ve çevresel etkenlerin beynin yapı ve fonksiyonlarında bozukluğa niye olarak öğrenme kuvvetliğüne niye olduğunu düşündürmektedir.
Özel öğrenme kuvvetliğü gelişmeninde genetik yatkınlık değerlidir. Ailede öğrenme kuvvetliğüne sahip birey bulunması bir risk faktörüdür. Özel öğrenme kuvvetliğüne sahip bir ebeveyn bu özelliği %30-60 ihtimalle kendi çocuğuna taşır. Her iki ebeveyn de özel öğrenme kuvvetliğüne sahip olduğunda çocuklarının özel öğrenme kuvvetliğü ile doğma ihtimali fazlaca daha yüksektir. Erkek çocuklarda risk biraz daha fazladır.
Özel öğrenme kuvvetliğü (disleksi) bir hastalık yahut zekâ özrü müdür?
Katiyen hayır. Özel öğrenme kuvvetliğü teşhisinin şayet olmazsa olmazı bireyin zekâ seviyesinin olağan ya da olağanın üzerinde olmasıdır.
Özel öğrenme kuvvetliğü kişisel bir öğrenme farklılığıdır. Bu şahısların bilgiyi sürece (alma, depolama, kullanma, hatırlama) formları öbür insanlardan farklıdır. Zorluk bu farklılıktan kaynaklanmaktadır.
Özel öğrenme kuvvetliğü (disleksi) ne değildir?
Özel öğrenme kuvvetliğü bir hastalık değildir.
Zihinsel gerilik yahut zekâ sorunu değildir.
Görme ve işitme üzere duyu organlarındaki bozukluk kaynaklanan bir durum değildir.
Fizikî pürüzden kaynaklanan bir öğrenememe yahut uygulayamama durumu değildir.
Kültürel yahut ekonomik koşulların olumsuz olmasından kaynaklanan bir geri kalmışlık durumu değildir.
Özel öğrenme kuvvetliğü her vakit üstün zekâlı olmak ve özel yeteneklere sahip da olmak değildir.
Özel öğrenme kuvvetliğünün belirti ve bulguları şahsa özeldir. Bilgi sürece sürecinde etkilenen basamak ve etkilenme düzebir daha bağlı olarak her bireyde farklı form ve tartıda bulgular görülür.
En sık etkilenen işlevler dinleme, konuşma, okuma, yazma, heceleme, matematik süreçler (hesaplama), algı, muhakeme, dikkat, hafıza, motor marifet, istikrar, uyum, tertip ve toplumsal ahenktir.
Etkilenen işleve göre özel öğrenme kuvvetliğü 4 kümesi ayrılabilir.
Okuma kuvvetliğü (disleksi)
Yazma kuvvetliğü (disgrafi)
Matematik kuvvetliğü (dilkalkuli)
Motor maharet, istikrar ve ahenk kuvvetliğü (dispraksi)
Özel öğrenme kuvvetliğü bulguları nelerdir ve ne vakit ortaya çıkar?
Özel öğrenme kuvvetliğü doğumsal bir durumdur. Öğrenme zorluğu doğumdan itibaren vardır ve ömür uzunluğu devam eder. Lakin bulgular akademik maharetlerin test edildiği okul devrinde daha bariz hale gelir. Ülkemizde de hadiselerin büyük bir kısmı ilkokul birinci sınıf ve daha sonrasında teşhis almaktadır.
Erken teşhis ve uygun takviye programları ile özel öğrenme kuvvetliğüne ilişkin zorluklar büyük oranda ortadan kaldırılabilir. Teşhis ne kadar erken koyulur ve dayanak programı ne kadar erken başlatılırsa akademik ve toplumsal muvaffakiyet bahtı o kadar yüksek olur.
Okul öncesi periyotta sık görülen özel öğrenme kuvvetliğü bulguları nelerdir?
Geç konuşma, harf ve sesleri öğrenmede yaşıtlarına nazaran gerilik,
His ve fikirlerini sıralı bir biçimde söz etmekte zorlanma, dağınık konuşma,
Çok hareketlilik yahut çok içe kapanıklık,
Dikkat eksikliği,
Dalgınlık, sakarlık, sık düşme ve faydalanma,
Sıkıntı öğrenme, çabuk unutma,
Gördüğü ve duyduğu şeyleri aklında tutmakta zorlanma, zayıf hafıza,
Eşyaları, fotoğrafları, usulleri eşleştirmede, parça-bütün bağlantısı kurmakta zorlanma,
Birebir anda birden çok yönerge alamama yahut birden çok uyarıyı takip edememe,
Kurallara uymakta, diğerlerini dinlemekte ve sırasını beklemekte zorlanma,
İç denetimde zayıflık. Düşünmeden hareket etme, birinci aklına geleni yapma,
His durumunda değişkenlik. Memnun iken ansızın mutsuz, karamsar yahut öfkeli olma,
Yenilik ve değişikliklere ahenk sağlamakta zorlanma,
Grup oyunlarında kurallara uymakta ve başka oyuncularla eş vakitli hareket etmekte zorlanma,
İstikametleri karıştırma, sıralı sayı, vakit ve olayları öğrenmekte zorlanma,
Düğme ilikleme, makas kullanma, boncuk dizme, çatal ve kaşık kullanma, ayakkabı ve kıyafet giyip çıkarma, top yakalama, ip atlama, merdiven inip çıkma, tek ayak üzerinde durma, yüzme üzere motor ve denge-koordinasyon hünerlerinde akranları kadar muvaffakiyet gösterememe,
Kalem tutmakta zorlanma, çizgi çalışmalarında başarısızlık, çizgileri simetrik ve düzgün çizememe,
Boyama çalışmalarından hoşlanmama, boyamada hudutları ve çizgileri koruyamama, fotoğraf konusunda yaşıtlarının ortalama maharetine sahip olmama,
Yaşına uygun ritmik sayma yapmakta zorlanma, sayılarını sırasını ve manalarını (büyük-küçük, az-oldukca) kavramakta zorlanma
Hayır. Kişinin bu bulgulardan birkaçına sahip olması onun özel öğrenme kuvvetliğüne sahip olduğu manasına gelmez. Özel öğrenme kuvvetliğüne sahip olmayan birfazlaca şahısta de bu bulgulardan bir ya da birkaçı değişik derecelerde bulunabilir. Teşhis özel öğrenme kuvvetliğü ile alakalı bulguların bir bireyde ağır olarak bulunması ile koyulur.
Kendimde yahut çocuğumda disleksi olup olmadığını nasıl anlayabilirim?
Özel öğrenme kuvvetliğü (disleksi) tıbbi bir tanımlamadır. Teşhis ve/veya tedavi için bu mevzuda özelleşmiş uzmanlardan yardım alınmalıdır.