Uludüz, “Gün ortasında tıpkı anda bir iki üç hatta daha fazla işle meşgulseniz ve bu sırada ağır bir gerilim yaşıyorsanız ‘dağınık beyin sendromu’ ile karşı karşıya olabilirsiniz” dedi.
Günümüz kurallarında teknoloji bizi birden çok işi birebir anda yapmaya zorluyor. Neredeyse bu vaktimizin ‘yeni normali’ haline gelmiş durumda… Elimizdeki telefonlar önümüzde gün uzunluğu açık duran bilgisayarlarımız bizi ister istemez oldukcalu nazaranve yöneltiyor, dikkatimizi daima dağıtmaya niye oluyor. Pekala birebir anda birden çok işle meşgul olmaya çalıştığınızda beyninizde neler olduğunu hiç düşündünüz mü?
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, beyne oldukcalu bakılırsav yüklemenin ziyanlarını şu biçimde sıraladı:
Beynimiz daha az verimli çalışıyor: Beynimiz birden epey bakılırsav içinde birinden başkasına geçmek için daima vites değiştirdiğinde -özellikle bu misyonlar karmaşık olduğunda ve ağır dikkat gerektirdiğinde- daha az verimli hale gelir ve kusur yapma olasılığımız artar. Yürürken müzik dinlemek yahut TV izlerken çamaşırları katlamak üzere sıradan ve rutin işlerde bu durum bariz olmayabilir. Lakin bakılırsavler daha karmaşık olduğunda, fazlacalu nazaranv yapmaya çalışmak hayatımızı olumsuz etkileyebilir hatta tehlikeli bile olabilir. Trafikte araç kullanırken telefonla konuşan bireylerin kaza yapması gibi…
Odaklanma ve konsantrasyonumuz olumsuz etkilenir: Birebir anda ne kadar fazlaca işi bir ortada yapmaya çalışırsak, o kadar az başarırız, zira odaklanma yeteneğimiz azalır. Bir çalışma, birden çok işi tıpkı anda yapmaya çalışan üniversite öğrencilerinin konut ödevlerinin daha uzun sürdüğünü ve ortalama notlarının daha düşük olduğunu gösterdi.
Zihinsel performans azalır: Birden çok işi tıpkı anda yapmaya çalışırken bir işten başkasına atlamakla alakalı artan zihinsel talep niçiniyle daha yavaş bir çalışma suratı ile karşı karşıya kalırız. Odak noktamızı değiştirmek, misyonları süratle bitirmek için otomatik davranışlara güvenmemizi de maniler ve sonuç olarak daha yavaş çalışma eğiliminde oluruz. Çoklu misyon performansınızı düşürebilir ve sizi yanılgı yapmaya daha yatkın hale getirebilir.
Gerilim, anksiyete ve tasayı artırır: Tıpkı anda birden çok iş yapmak gerilim hormonu kortizol yanı sıra beyninizi çok uyaran ve sizi çabuk yoran adrenalin üretimini artırır. Beyinde birden çok işi yapmaya çalışma sırasında gerilim hormonu kortizol yüksekliği bizde tasaya, agresif ve dürtüsel davranışlara niye olur. Tıpkı anda telefona karşılık veririz, internette bir şeylere bakınırız, e postalarımızı denetim ederiz. Tüm bunlar beynin farklılık, yenilik ve ödüllendirilme arayışının bir modülüdür. Bunları yaparken aldığımız haz tek bir misyonu yaparkenkinden daha fazladır, hele ki istemeden yaptığımız bir nazaranvse daha da fazla dağılırız. halbuki odaklandığımız tek nazaranvi bitirdiğimizde alacağımız büyük haz ve zevk mükafatını toplamak yerine, dağılarak küçük şekerleri toplayarak boş mükafatlar alıyoruz. Yani aslında oldukcalu işler beyninize âlâ gelmezken öteki yandan da bağımlılık yaratabiliyor.
Yanlış kararlar almanıza niye olur: Birden çok misyonu tıpkı anda yapmaya çalışmak epeyce sayıda karar vermeyi gerektirir. Bu kısa iletiye karşılık mı vereyim yoksa görmezden mi geleyim? Bu e-postayı saklayayım mı? Şu an üzerinde çalıştığım şeye devam mı etmeliyim yoksa orta mı vermeliyim? Çok fazla küçük kararların büyük kararlar kadar güç harcadığı ortaya çıktı. Çok fazla karar vermeye başladığımızda kaybettiğimiz birinci şeylerden biri dürtü denetimidir. Bu süratle, epey sayıda kıymetsiz karar verdikten daha sonra, kıymetli bir şey hakkında nitekim makûs kararlar verebilir hale geliriz. Çoklu vazife, sorun çözme ve yaratıcı düşünme yeteneğinizi mahzurlar ve yeterli tahliller bulma olasılığınızı azaltır.
Daha az üretken olmanıza niye olur: Bir nazaranvden başkasına geçme konusunda yeterli olduğumuz için, bunun bizi fazlacalu nazaranvlerde âlâ kıldığını düşünüyoruz. Fakat odağı kaybetme konusunda da olağanüstüyüz. Araştırmalar, fazlacalu nazaranvlerin üretkenliğinizi % 40 oranında azalttığını gösteriyor.
Dağınık beyin sendromuna yol açar: Ağır iş temposu, gerilim ve baskı altında hissetme, tek bir işe odaklanmak yerine tıpkı anda hayli işi yapmaya çalışma, yetiştirme uğraşı ile berbat beslenme ve sistemsiz uyku dağınık beyin sendromuna yol açıyor. Şahıslarda tükenmişlik tablosu ön planda, daima yorgunluk hali, konsantre olmakta zorlanma, gerilimli dertli hissetme, uykuya dalma kuvvetliğü ve diş sıkma yakınmaları görülüyor. Yalnızca bununla da kalmıyor; unutkanlık, iş performansında düşme, sık sık işinde yanlışlar yapma başlıyor. Tıpkı anda birfazlaca işi yapmaya çalışmak yüzeysel düşünmeye, yaratıcılığın azalmasına, sık yanılgı yapmaya, gereksiz bilgiyi eleyememe ve depresif belirtilere niye oluyor. Zira beyin bir anda birfazlaca iş yapacak biçimde donanımlı değil ve bunu uzun mühlet yapmaya çalışmak gerilimi artırdığı üzere depresyona ve entelektüel kapasitenin azalmasına da yol açıyor.
NE YAPMALIYIZ?
Dağınık beyin sendromundan kurtulmak için tıpkı anda biroldukça işi yapmak yerine, programınızı tek bir işi bitirdikten daha sonra başka işe geçecek biçimde oluşturmalısınız. Dikkat dağıtıcıları sınırlayın. Bu, çalışmak için daha sessiz bir yer aramak, telefonunuzu kapatmak ve bildirimleri ve alarmları kapatmak manasına gelebilir. Verimli çalışmanızı engelleyen en büyük etkenlerden biri de; gerilimdir. Gerilim verici öğelerden uzak durun. Zihniniz, geçmişin bitirilmemiş işleri ya da geleceğin bitirilmeyi bekleyen iş telaşı içinde kayboluyor ve “an”a odaklanamıyorsanız; “an”da kalmak için antrenmanlar, nefes çalışmaları yapın. 20 dakika kuralını uygulayın. nazaranvler içinde daima geçiş yapmak yerine, başkasına geçmedilk evvel 20 dakika boyunca dikkatinizi bir bakılırsave tam olarak vermeye çalışın. Konsantre olmak istediğiniz işi seçin ve baştan çıkarıcı dikkat dağıtıcı ögeleri ortadan kaldırın. Kısa aralıklarla çalışarak ne kadar epeyce şey başaracağınıza şaşıracaksınız. Lakin daha da kıymetlisi, dikkatinizi dağıtan şeyleri engellemek ve uzun müddet odaklanmayı artırmak için beyninizi bir daha yapılandırmaya başlayacaksınız. Uzun mühlet oturmak sıhhatsiz olduğu için, bu tekniğin bir avantajı da vakit içindeyıcı sinyalinin her 20 dakikada bir kalkıp hareket etmeyi hatırlatmasıdır. Kesintilerle başa çıkmak için kendinizi 5 dakikalık bir mola ile ödüllendirin. bir daha de başa çıkmakta zorlanıyorsanız profesyonel takviye alarak bilişsel davranışçıl tedaviler epey işe yarayacaktır.
Günümüz kurallarında teknoloji bizi birden çok işi birebir anda yapmaya zorluyor. Neredeyse bu vaktimizin ‘yeni normali’ haline gelmiş durumda… Elimizdeki telefonlar önümüzde gün uzunluğu açık duran bilgisayarlarımız bizi ister istemez oldukcalu nazaranve yöneltiyor, dikkatimizi daima dağıtmaya niye oluyor. Pekala birebir anda birden çok işle meşgul olmaya çalıştığınızda beyninizde neler olduğunu hiç düşündünüz mü?
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, beyne oldukcalu bakılırsav yüklemenin ziyanlarını şu biçimde sıraladı:
Beynimiz daha az verimli çalışıyor: Beynimiz birden epey bakılırsav içinde birinden başkasına geçmek için daima vites değiştirdiğinde -özellikle bu misyonlar karmaşık olduğunda ve ağır dikkat gerektirdiğinde- daha az verimli hale gelir ve kusur yapma olasılığımız artar. Yürürken müzik dinlemek yahut TV izlerken çamaşırları katlamak üzere sıradan ve rutin işlerde bu durum bariz olmayabilir. Lakin bakılırsavler daha karmaşık olduğunda, fazlacalu nazaranv yapmaya çalışmak hayatımızı olumsuz etkileyebilir hatta tehlikeli bile olabilir. Trafikte araç kullanırken telefonla konuşan bireylerin kaza yapması gibi…
Odaklanma ve konsantrasyonumuz olumsuz etkilenir: Birebir anda ne kadar fazlaca işi bir ortada yapmaya çalışırsak, o kadar az başarırız, zira odaklanma yeteneğimiz azalır. Bir çalışma, birden çok işi tıpkı anda yapmaya çalışan üniversite öğrencilerinin konut ödevlerinin daha uzun sürdüğünü ve ortalama notlarının daha düşük olduğunu gösterdi.
Zihinsel performans azalır: Birden çok işi tıpkı anda yapmaya çalışırken bir işten başkasına atlamakla alakalı artan zihinsel talep niçiniyle daha yavaş bir çalışma suratı ile karşı karşıya kalırız. Odak noktamızı değiştirmek, misyonları süratle bitirmek için otomatik davranışlara güvenmemizi de maniler ve sonuç olarak daha yavaş çalışma eğiliminde oluruz. Çoklu misyon performansınızı düşürebilir ve sizi yanılgı yapmaya daha yatkın hale getirebilir.
Gerilim, anksiyete ve tasayı artırır: Tıpkı anda birden çok iş yapmak gerilim hormonu kortizol yanı sıra beyninizi çok uyaran ve sizi çabuk yoran adrenalin üretimini artırır. Beyinde birden çok işi yapmaya çalışma sırasında gerilim hormonu kortizol yüksekliği bizde tasaya, agresif ve dürtüsel davranışlara niye olur. Tıpkı anda telefona karşılık veririz, internette bir şeylere bakınırız, e postalarımızı denetim ederiz. Tüm bunlar beynin farklılık, yenilik ve ödüllendirilme arayışının bir modülüdür. Bunları yaparken aldığımız haz tek bir misyonu yaparkenkinden daha fazladır, hele ki istemeden yaptığımız bir nazaranvse daha da fazla dağılırız. halbuki odaklandığımız tek nazaranvi bitirdiğimizde alacağımız büyük haz ve zevk mükafatını toplamak yerine, dağılarak küçük şekerleri toplayarak boş mükafatlar alıyoruz. Yani aslında oldukcalu işler beyninize âlâ gelmezken öteki yandan da bağımlılık yaratabiliyor.
Yanlış kararlar almanıza niye olur: Birden çok misyonu tıpkı anda yapmaya çalışmak epeyce sayıda karar vermeyi gerektirir. Bu kısa iletiye karşılık mı vereyim yoksa görmezden mi geleyim? Bu e-postayı saklayayım mı? Şu an üzerinde çalıştığım şeye devam mı etmeliyim yoksa orta mı vermeliyim? Çok fazla küçük kararların büyük kararlar kadar güç harcadığı ortaya çıktı. Çok fazla karar vermeye başladığımızda kaybettiğimiz birinci şeylerden biri dürtü denetimidir. Bu süratle, epey sayıda kıymetsiz karar verdikten daha sonra, kıymetli bir şey hakkında nitekim makûs kararlar verebilir hale geliriz. Çoklu vazife, sorun çözme ve yaratıcı düşünme yeteneğinizi mahzurlar ve yeterli tahliller bulma olasılığınızı azaltır.
Daha az üretken olmanıza niye olur: Bir nazaranvden başkasına geçme konusunda yeterli olduğumuz için, bunun bizi fazlacalu nazaranvlerde âlâ kıldığını düşünüyoruz. Fakat odağı kaybetme konusunda da olağanüstüyüz. Araştırmalar, fazlacalu nazaranvlerin üretkenliğinizi % 40 oranında azalttığını gösteriyor.
Dağınık beyin sendromuna yol açar: Ağır iş temposu, gerilim ve baskı altında hissetme, tek bir işe odaklanmak yerine tıpkı anda hayli işi yapmaya çalışma, yetiştirme uğraşı ile berbat beslenme ve sistemsiz uyku dağınık beyin sendromuna yol açıyor. Şahıslarda tükenmişlik tablosu ön planda, daima yorgunluk hali, konsantre olmakta zorlanma, gerilimli dertli hissetme, uykuya dalma kuvvetliğü ve diş sıkma yakınmaları görülüyor. Yalnızca bununla da kalmıyor; unutkanlık, iş performansında düşme, sık sık işinde yanlışlar yapma başlıyor. Tıpkı anda birfazlaca işi yapmaya çalışmak yüzeysel düşünmeye, yaratıcılığın azalmasına, sık yanılgı yapmaya, gereksiz bilgiyi eleyememe ve depresif belirtilere niye oluyor. Zira beyin bir anda birfazlaca iş yapacak biçimde donanımlı değil ve bunu uzun mühlet yapmaya çalışmak gerilimi artırdığı üzere depresyona ve entelektüel kapasitenin azalmasına da yol açıyor.
NE YAPMALIYIZ?
Dağınık beyin sendromundan kurtulmak için tıpkı anda biroldukça işi yapmak yerine, programınızı tek bir işi bitirdikten daha sonra başka işe geçecek biçimde oluşturmalısınız. Dikkat dağıtıcıları sınırlayın. Bu, çalışmak için daha sessiz bir yer aramak, telefonunuzu kapatmak ve bildirimleri ve alarmları kapatmak manasına gelebilir. Verimli çalışmanızı engelleyen en büyük etkenlerden biri de; gerilimdir. Gerilim verici öğelerden uzak durun. Zihniniz, geçmişin bitirilmemiş işleri ya da geleceğin bitirilmeyi bekleyen iş telaşı içinde kayboluyor ve “an”a odaklanamıyorsanız; “an”da kalmak için antrenmanlar, nefes çalışmaları yapın. 20 dakika kuralını uygulayın. nazaranvler içinde daima geçiş yapmak yerine, başkasına geçmedilk evvel 20 dakika boyunca dikkatinizi bir bakılırsave tam olarak vermeye çalışın. Konsantre olmak istediğiniz işi seçin ve baştan çıkarıcı dikkat dağıtıcı ögeleri ortadan kaldırın. Kısa aralıklarla çalışarak ne kadar epeyce şey başaracağınıza şaşıracaksınız. Lakin daha da kıymetlisi, dikkatinizi dağıtan şeyleri engellemek ve uzun müddet odaklanmayı artırmak için beyninizi bir daha yapılandırmaya başlayacaksınız. Uzun mühlet oturmak sıhhatsiz olduğu için, bu tekniğin bir avantajı da vakit içindeyıcı sinyalinin her 20 dakikada bir kalkıp hareket etmeyi hatırlatmasıdır. Kesintilerle başa çıkmak için kendinizi 5 dakikalık bir mola ile ödüllendirin. bir daha de başa çıkmakta zorlanıyorsanız profesyonel takviye alarak bilişsel davranışçıl tedaviler epey işe yarayacaktır.