Pandemi sürecinde aşılama hizmetlerinin etraflıca değerlendirildiği rapor, bağışıklama hizmetlerinin toplum sağlıyla olan yakın münasebetine, Türkiye’de bağışıklamanın yeni durumu ve bu alanda yaşanan eşitsizliklere değinen yazılardan oluştu. Aşılama konusunda değerli değerlendirmeler içeren raporda, Covid-19 salgınında aşı çalışmaları ve uygulamaları, koronavirüs hastalığına karşı aşılanma tavırları, Covid-19 için üretilen aşıların aktiflik ve yan tesirleri tartışıldı. Ayrıyeten raporda, aşının ve aşılamanın bir insan hakkı olduğu üzerinde durulurken patent uygulamalarının ürettiği eşitsizliklere de değinildi.
SALGININ DURDURULMASI HEDEFLENMELİ
Aşıların bir yaşama ve yaşatma aracı olarak pandemiyle bir arada daha da ehemmiyet kazandığına vurgu yapılan raporda “Aşılama Covid-19 Pandemisinin denetimi için gereklidir, lakin kâfi değildir. Aşı sağlama sorunu yaşayan ülkemizde kesinlikle virüsle temasın ve virüs yayılımının önlenmesine yönelik uygulamaların eşzamanlı olarak kararlılıkla sürdürülmesi gerekir. Pandemi sorunu idaresinin Covid-19 salgınının sürdürülebilirliğini değil, durdurulmasını hedeflemesi, toplumsal dayanışma ile eşitsizliklerin daha da derinleşmesini önlemesi gereklidir” denildi.
AŞİKÂR BİR AŞI ORANINDAN daha sonra VEFATLAR AZALIYOR
Dünyada Covid-19’a karşı aşılamada yol almış ülkelerde, aşı oranlarında muhakkak bir seviyenin üzerine çıkan artışlarla, enfeksiyon, hastaneye yatış, ağır bakım gereksinimi ve mevt oranlarında bir azalma etkisinin başladığı görüldüğü belirtilerek, bu tesirin aşılamayla birlikte ağır korunma tedbirleri alan ülkelerde daha besbelli olduğu vurgulandı.
ÇOCUKLAR VE HAMİLELER İÇİN
TTB’nin raporunda yer alan değerlendirmeler özetle şöyleki:
“Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) fayda ziyan değerlendirmesini göz önünde bulundurarak hamilelere Covid-19 aşılarının yapılmasını öneriyor. Üreme çağındaki bayanlara aşı öncesinde gebelik testi yapmaya, gebeliği geciktirmeye yahut aşı niçiniyle gebeliği sonlandırmaya gerek yoktur. Emziren bayanlarda aşının etkisinin öteki yetişkinlere benzeri olduğu düşünülüyor. Aşının güvenliği konusunda emziren bayanlar ve anne sütü alan bebekler için kâfi bilgi yok. Buna rağmen DSÖ emziren bayanlara Covid-19 aşısı yapılmasını öneriyor. Covid-19 enfeksiyonu çocuklarda ağır geçmiyor. Covid-19 aşılarının çocuklar üzerinde tesir ve güvenliği üzerine gereğince çalışma ve bilgi olmadığından, Covid-19 aşılarının 16 yaş altı çocuklara yapılması önerilmiyor.
AŞI İÇİN İTİMAT DUYGUSU OLUŞTURULMALI
Aşı tereddütüyle uğraşta toplumda itimat hissinin oluşturulması anahtar noktadır. Sadece bilgi eksiklerinin giderilmesi ve yanlış inanışların düzeltilmesi değil sıhhat otoritelerine ve sıhhat çalışanlarına itimat duyulması da pek ehemmiyet taşıyor. Aşı uygulaması yapan sıhhat çalışanları aşı tereddütü hakkında kâfi bilgi sahibi olmalı, bireylerin telaşlarına yargılayıcı olmadan yaklaşmalı ve bilimsel datalara dayalı bir yaklaşım sergilemeli. Sıhhat otoriterleri objektif dataları şeffaf bir biçimde paylaşarak itimat hissini desteklemeli. Ayrıyeten aşıya erişimin kesintisiz olarak sürdürülmesi sağlanmalı ve aşının herkes tarafınca ulaşılabilir ve fiyatsız olması gerektiği unutulmamalı.
COVİD-19’A KARŞI AŞILAMA GEREKLİ, ANCAK KÂFİ DEĞİL
Covid-19’a karşı aşılama, yaşama hakkını sürdürmede gerekli fakat kâfi değildir. Yürütülmekte olan başka halk sıhhati teşebbüslerinin (evde kalma, öteki beşerlerle ortada müdafaa uzaklığı bırakma, el yıkama ve maske takma) güçlendirerek sürdürülmesi kaidedir. Kimseyi yaşamsal ihtiyaçlarını karşılamak için hastalığa maruz kalma ve hastalığı yayma riski içinde seçim yapma durumunda bırakmadan en az 14 gün tam kapanma ve eşitsizlik mağdurları yaratmadan toplum bağışıklığı sağlayacak ve sürdürecek bir aşılama sağlanmalı.”
SALGININ DURDURULMASI HEDEFLENMELİ
Aşıların bir yaşama ve yaşatma aracı olarak pandemiyle bir arada daha da ehemmiyet kazandığına vurgu yapılan raporda “Aşılama Covid-19 Pandemisinin denetimi için gereklidir, lakin kâfi değildir. Aşı sağlama sorunu yaşayan ülkemizde kesinlikle virüsle temasın ve virüs yayılımının önlenmesine yönelik uygulamaların eşzamanlı olarak kararlılıkla sürdürülmesi gerekir. Pandemi sorunu idaresinin Covid-19 salgınının sürdürülebilirliğini değil, durdurulmasını hedeflemesi, toplumsal dayanışma ile eşitsizliklerin daha da derinleşmesini önlemesi gereklidir” denildi.
AŞİKÂR BİR AŞI ORANINDAN daha sonra VEFATLAR AZALIYOR
Dünyada Covid-19’a karşı aşılamada yol almış ülkelerde, aşı oranlarında muhakkak bir seviyenin üzerine çıkan artışlarla, enfeksiyon, hastaneye yatış, ağır bakım gereksinimi ve mevt oranlarında bir azalma etkisinin başladığı görüldüğü belirtilerek, bu tesirin aşılamayla birlikte ağır korunma tedbirleri alan ülkelerde daha besbelli olduğu vurgulandı.
ÇOCUKLAR VE HAMİLELER İÇİN
TTB’nin raporunda yer alan değerlendirmeler özetle şöyleki:
“Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) fayda ziyan değerlendirmesini göz önünde bulundurarak hamilelere Covid-19 aşılarının yapılmasını öneriyor. Üreme çağındaki bayanlara aşı öncesinde gebelik testi yapmaya, gebeliği geciktirmeye yahut aşı niçiniyle gebeliği sonlandırmaya gerek yoktur. Emziren bayanlarda aşının etkisinin öteki yetişkinlere benzeri olduğu düşünülüyor. Aşının güvenliği konusunda emziren bayanlar ve anne sütü alan bebekler için kâfi bilgi yok. Buna rağmen DSÖ emziren bayanlara Covid-19 aşısı yapılmasını öneriyor. Covid-19 enfeksiyonu çocuklarda ağır geçmiyor. Covid-19 aşılarının çocuklar üzerinde tesir ve güvenliği üzerine gereğince çalışma ve bilgi olmadığından, Covid-19 aşılarının 16 yaş altı çocuklara yapılması önerilmiyor.
AŞI İÇİN İTİMAT DUYGUSU OLUŞTURULMALI
Aşı tereddütüyle uğraşta toplumda itimat hissinin oluşturulması anahtar noktadır. Sadece bilgi eksiklerinin giderilmesi ve yanlış inanışların düzeltilmesi değil sıhhat otoritelerine ve sıhhat çalışanlarına itimat duyulması da pek ehemmiyet taşıyor. Aşı uygulaması yapan sıhhat çalışanları aşı tereddütü hakkında kâfi bilgi sahibi olmalı, bireylerin telaşlarına yargılayıcı olmadan yaklaşmalı ve bilimsel datalara dayalı bir yaklaşım sergilemeli. Sıhhat otoriterleri objektif dataları şeffaf bir biçimde paylaşarak itimat hissini desteklemeli. Ayrıyeten aşıya erişimin kesintisiz olarak sürdürülmesi sağlanmalı ve aşının herkes tarafınca ulaşılabilir ve fiyatsız olması gerektiği unutulmamalı.
COVİD-19’A KARŞI AŞILAMA GEREKLİ, ANCAK KÂFİ DEĞİL
Covid-19’a karşı aşılama, yaşama hakkını sürdürmede gerekli fakat kâfi değildir. Yürütülmekte olan başka halk sıhhati teşebbüslerinin (evde kalma, öteki beşerlerle ortada müdafaa uzaklığı bırakma, el yıkama ve maske takma) güçlendirerek sürdürülmesi kaidedir. Kimseyi yaşamsal ihtiyaçlarını karşılamak için hastalığa maruz kalma ve hastalığı yayma riski içinde seçim yapma durumunda bırakmadan en az 14 gün tam kapanma ve eşitsizlik mağdurları yaratmadan toplum bağışıklığı sağlayacak ve sürdürecek bir aşılama sağlanmalı.”