■ Akciğer kanseri tüm kanserler içinde kaçıncı sırada yer almaktadır?
Akciğer kanseri, erkeklerde dünyada ve ülkemizde kanserden en değerli vefat sebebidir. Bayanlarda göğüs kanserinden daha sonra vefat niçini olarak 2. sıradadır. Ülkemizde kanser tanısı alan hastaların yüzde 13’ü akciğer kanseridir. Her yıl 40.000 civarı vatandaşımız akciğer kanseri niçiniyle kaybedilmektedir.
İç Hastalıkları Uzm. Prof. Dr. Turgay Çelikel
■ Risk faktörleri ve riskli kümeler nelerdir?
Akciğer kanseri yüzde 85 oranında sigara içimine bağlıdır. Erken yaşta sigaraya başlama, günlük içilen sigara ölçüsü ve müddeti riski 10 misliden 20 misline kadar artırırken, pasif içicilik 2 kat, yakın akrabalarda olması ise 3 kat artırır. Bu risklerin hepsi alt alta toplanır ve kişinin total riski ortaya çıkar. Türkiye’de özelikle dizel parçacıklarının solunması ve öteki hava kirlilik unsurları kıymetlidir. Asbest, radyoaktivite maruziyeti ve hayli sayıda endüstriyel unsur solunması akciğer kanseri riskini artıran faktörlerden. Yer ve alt katlarda oturanların konutlarına topraktan radon gazı sızması da sigara içmeyenlerde bile akciğer kanserine niye olabilmektedir.
■ Bayan ve erkeklerde oransal olarak nasıl bir farklılık gösteriyor?
Erkekler ülkemizde daha hayli sigara içtiklerinden ve endüstriyel kirlilikle karşılaştıklarından daha yüksek oranda akciğer kanserine yakalanır. ABD’de bayanlar 2. Dünya Savaşı müddetince fabrikalarda çalışma esnasında edindikleri bu makûs alışkanlıkla 20 sene daha sonra epeyce sayıda akciğer kanserine yakalanmaya başlamış ve bu ülkede vefat sebebi olarak akciğer kanseri göğüs kanserini geçmiştir. Bizim ülkemizde de bayanlar daha fazla sigara içmeye başladığından akciğer kanseri daha çoğunlukla görülmektedir.
■ Bu hastalığa bağlı vefatlar ne oranda engellenebilir?
Yüksek riskli kümelerde her yıl tekrar edilen düşük doz akciğer tomografisi ile akciğer kanseri daha erken safhada yakalanabilmekte ve bu hastalığa bağlı mevt yüzde 20 oranında azalabilmektedir.
Sigaradan kesinlikle uzak durulmalı
■ Ne vakit doktora başvurulmalı?
Akciğer kanserinin en sık görülen belirtileri öksürük, göğüs ağrısı, nefes darlığı, halsizlik, kilo kaybı kanlı balgam üzere şikayetlerdir. Sigara içen 40-50 yaş üzeri bireylerde bu şikayetler geçmiyor ve artıyorsa kesinlikle akciğer grafisi yahut akciğer tomografisi çekmek gerekir.
■ Korunmak ve riski azaltmak için neler yapılabilir?
Etkin ve pasif sigara içiciliğinden kesinlikle uzaklaşmak gerekir. Kent ortasında dizel egzozu solumak değerli bir risktir, dizel parçacıkları kanserojendir. Değişik renklerdeki zerzevat ve meyvelerle beslenmek hayli kıymetlidir.
Akciğer kanseri, erkeklerde dünyada ve ülkemizde kanserden en değerli vefat sebebidir. Bayanlarda göğüs kanserinden daha sonra vefat niçini olarak 2. sıradadır. Ülkemizde kanser tanısı alan hastaların yüzde 13’ü akciğer kanseridir. Her yıl 40.000 civarı vatandaşımız akciğer kanseri niçiniyle kaybedilmektedir.
İç Hastalıkları Uzm. Prof. Dr. Turgay Çelikel
■ Risk faktörleri ve riskli kümeler nelerdir?
Akciğer kanseri yüzde 85 oranında sigara içimine bağlıdır. Erken yaşta sigaraya başlama, günlük içilen sigara ölçüsü ve müddeti riski 10 misliden 20 misline kadar artırırken, pasif içicilik 2 kat, yakın akrabalarda olması ise 3 kat artırır. Bu risklerin hepsi alt alta toplanır ve kişinin total riski ortaya çıkar. Türkiye’de özelikle dizel parçacıklarının solunması ve öteki hava kirlilik unsurları kıymetlidir. Asbest, radyoaktivite maruziyeti ve hayli sayıda endüstriyel unsur solunması akciğer kanseri riskini artıran faktörlerden. Yer ve alt katlarda oturanların konutlarına topraktan radon gazı sızması da sigara içmeyenlerde bile akciğer kanserine niye olabilmektedir.
■ Bayan ve erkeklerde oransal olarak nasıl bir farklılık gösteriyor?
Erkekler ülkemizde daha hayli sigara içtiklerinden ve endüstriyel kirlilikle karşılaştıklarından daha yüksek oranda akciğer kanserine yakalanır. ABD’de bayanlar 2. Dünya Savaşı müddetince fabrikalarda çalışma esnasında edindikleri bu makûs alışkanlıkla 20 sene daha sonra epeyce sayıda akciğer kanserine yakalanmaya başlamış ve bu ülkede vefat sebebi olarak akciğer kanseri göğüs kanserini geçmiştir. Bizim ülkemizde de bayanlar daha fazla sigara içmeye başladığından akciğer kanseri daha çoğunlukla görülmektedir.
■ Bu hastalığa bağlı vefatlar ne oranda engellenebilir?
Yüksek riskli kümelerde her yıl tekrar edilen düşük doz akciğer tomografisi ile akciğer kanseri daha erken safhada yakalanabilmekte ve bu hastalığa bağlı mevt yüzde 20 oranında azalabilmektedir.
Sigaradan kesinlikle uzak durulmalı
■ Ne vakit doktora başvurulmalı?
Akciğer kanserinin en sık görülen belirtileri öksürük, göğüs ağrısı, nefes darlığı, halsizlik, kilo kaybı kanlı balgam üzere şikayetlerdir. Sigara içen 40-50 yaş üzeri bireylerde bu şikayetler geçmiyor ve artıyorsa kesinlikle akciğer grafisi yahut akciğer tomografisi çekmek gerekir.
■ Korunmak ve riski azaltmak için neler yapılabilir?
Etkin ve pasif sigara içiciliğinden kesinlikle uzaklaşmak gerekir. Kent ortasında dizel egzozu solumak değerli bir risktir, dizel parçacıkları kanserojendir. Değişik renklerdeki zerzevat ve meyvelerle beslenmek hayli kıymetlidir.