Menisküs, insanların dizlerinde kaval kemiği ve uyluk kemiğinin içinde bir yastık nazaranvi bakılırsan C formundaki iki kıkırdak modülüdür.
Menisküs, daima hareket eden kemikleri, aşınmaya ve yıpranmaya karşı korur.
MENİSKÜS YIRTIĞI yol açar?
Menisküs yırtıkları, bilhassa futbol üzere karşılıklı fizikî temas, ağır tekmeleme ve süratli koşu içerebilen sporların yanı sıra voleybol ve basketbol üzere atlama ve müdahale gerektiren sporlarda da yaygın olarak görülür.
Menisküs yırtığı, birey koşarken birdenbire taraf değiştirdiğinde meydana gelebilir. Birfazlaca olayda ön çapraz bağ faydalanması üzere başka diz faydalanma cinsleri ile tıpkı anda görülür.
Menisküs yırtıkları, hareketli sporların yanı sıra menisküsün yaşla birlikte zayıflaması ve dejenere olması niçiniyle yaşlı bireylerde, bilhassa yaşlı atletlerde görülen bir durumdur. 65 yaş ve üstü bireylerin % 40’ından fazlasında menisküs yırtığı görülebilir.
MENİSKÜS YIRTIĞI BELİRTİLERİ
Menisküs yırtıklarında ve zedelenmelerinde birinci bulgu ağrıdır. Ağrı ekseriyetle diz kırma hareketlerinde (merdiven inip çıkma, tuvalet kullanması, namaz kılma) kendini muhakkak ederken düz yolda yürümede bulgu vermeyebilir. Yırtığın boyutlarına bakılırsa dizde kilitlenme, takılma, klick sesi üzere şikayetler olurken dizde şişlik de eşlik edebilir.
Menisküs faydalanması olan hastalar ekseriyetle diz ekleminde ağrı, şişlik, kilitlenme şikayetiyle polikliniğe başvururlar.
TEŞHİS TEKNİKLERİ
Bir menisküs yırtığının teşhis edilmesi sürecinde tabip, bireye kapsamlı bir fizikî muayene gerçekleştirecek ve faydalanmanın nasıl gerçekleştiğine dair detayları öğrenmek isteyecektir.
Tabip travma kaynaklı kemik kırılması yahut kas dokusunda ortaya çıkabilecek rastgele bir diğer sorun ihtimalini ortadan kaldırmak için röntgen sinemaları çekilmesini gerekli gorebilir. beraberinde diz kıkırdağının daha detaylı bir değerlendirmesine müsaade veren bir MRI yani Manyetik Rezonans Görüntüleme taramasına da gereksinim duyulabilir.
TEDAVİ SİSTEMLERİ
ARTROSKOPİ (KAPALI YÖNTEM)
Açık metot günümüzde artık terkedildi. Günümüzde kabul nazarann formülse; artroskopik cerrahi denilen kapalı prosedürdür. Artroskopik menisektomi olarak isimlendirilen yolla, ucunda kamera da olan bir ekip ince uçlu klavuz aygıtlarla ekleme içi hem görüntülenir ve birebir anda, bu klavuzların ortasından geçen ve ekleme ulaşan cerrahi uçlarla sıkıntılı hale gelmiş olan Menisküs kesimleri çıkarılır, gerekli durumlarda tamir edilir ve süreç sonlandırılır.
bu biçimde bir süreçten daha sonrasında hasta taburcu edilip, meskenine gidebilir. Fakat, günlük yaşamsal aktivitelerine yeniden dönebilmeleri 3 ila 4 haftaya kadar uzayabilir.
Menisküs Ameliyatı ve daha sonrasındaki süreç;
Ameliyat, bölgesel anestezi altında yapılmakta ve 15 ila 30 dakika içinde sürmektedir. Hasta, ayaktaki uyuşukluk geçtikten daha sonra (2-3 saat) yürüyebilmektedir. Taburcu süreçleri ise tıpkı gün yapılmaktadır. Yapılan müdaheleye nazaran işe dönüş 10-20 gün içindedır.
MENİSKÜS YIRTIĞI DÜZGÜNLEŞME SÜRECİ VE KONUTTA BAKIM
Menisküs yırtığının güzelleşme müddeti, dizdeki faydalanmanın ne kadar şiddetli olduğu da dahil olmak üzere bir dizi faktöre bağlıdır. Ameliyattan daha sonra tam güzelleşme süreci, bireyin olağan kurallardaki düzgünleşme suratına, yapılan sürecin tipine ve başka faktörlere bağlı olarak 4 ila 6 hafta içinde devam edebilir.
Tam menisküs tamiri durumunda bu müddet üç aya kadar çıkabilir. pek hayli olayda ortaya çıkan komplikasyonları en aza indirmek ve güzelleşmeyi hızlandırmak için ameliyattan daha sonra fizik tedavi formlarına başvurulur.
birebir vakitte, tabip tavsiyesi ile düzgünleşme süreci boyunca bireyin diz ağrısını artırmayacak, koşucular için yüzme üzere yeni ve farklı bir spor faaliyeti sürdürülmesi mümkündür.
Menisküs yırtığı tedavi sürecinde unutulmaması gereken nokta, ivedi edilmemesi gerektiğidir. Birey, dizini ağrısız bir biçimde büsbütün büküp, açabilene, dizdeki şişlik büsbütün inene, yaralı diz, faydalanmamış diz kadar kuvvetli hale gelene ve yürürken, koşarken yahut zıplarken dizde hiçbir biçimde ağrı hissedilmeyene kadar eski fizikî aktivite düzebir daha dönmeye çalışmamalıdır.
Güzelleşmeden dizini yine eski düzeyde kullanmaya başlayan bireyler, dizde daha fazla faydalanmaya ve hareket ile esneklik yetilerinde kalıcı kayıplara niye olabilirler.
MENİSKÜS YIRTIĞI NASIL ÖNLENİR?
Olağan kurallar altında menisküs yırtıkları bir kaza kararı oluştuğu için, önlenmeleri zordur. Lakin bir daha de alınabilecek bir ekip tedbirler, diz faydalanması riskini azaltabilir.
Sistemli antrenman ile uyluk kasların kuvvetli ve sağlam tutulmalıdır.
Ağır antrenmanlara başlamadan evvel ısınma hareketleri yapılmalıdır.
Giyilen ayakkabılar, kesinlikle kâfi dayanağı vermeli ve ayağa gerçek biçimde oturtularak kullanılmalıdır. Esneklik korunmalı, zorlayıcı hareketler hududunda bırakılmalıdır.
Antrenman sürecinde idman yoğunluğu asla ansızın artırılmamalı, yoğunluk yavaşça artırılıp azaltılmalıdır.
Birey, idman sürecinde, hareketler içinde bedene dinlenmek için vakit tanımalıdır. Yorgun ve geç reaksiyon veren kaslar bireyin faydalanma riskini artırabilir.
Menisküs, daima hareket eden kemikleri, aşınmaya ve yıpranmaya karşı korur.
MENİSKÜS YIRTIĞI yol açar?
Menisküs yırtıkları, bilhassa futbol üzere karşılıklı fizikî temas, ağır tekmeleme ve süratli koşu içerebilen sporların yanı sıra voleybol ve basketbol üzere atlama ve müdahale gerektiren sporlarda da yaygın olarak görülür.
Menisküs yırtığı, birey koşarken birdenbire taraf değiştirdiğinde meydana gelebilir. Birfazlaca olayda ön çapraz bağ faydalanması üzere başka diz faydalanma cinsleri ile tıpkı anda görülür.
Menisküs yırtıkları, hareketli sporların yanı sıra menisküsün yaşla birlikte zayıflaması ve dejenere olması niçiniyle yaşlı bireylerde, bilhassa yaşlı atletlerde görülen bir durumdur. 65 yaş ve üstü bireylerin % 40’ından fazlasında menisküs yırtığı görülebilir.
MENİSKÜS YIRTIĞI BELİRTİLERİ
Menisküs yırtıklarında ve zedelenmelerinde birinci bulgu ağrıdır. Ağrı ekseriyetle diz kırma hareketlerinde (merdiven inip çıkma, tuvalet kullanması, namaz kılma) kendini muhakkak ederken düz yolda yürümede bulgu vermeyebilir. Yırtığın boyutlarına bakılırsa dizde kilitlenme, takılma, klick sesi üzere şikayetler olurken dizde şişlik de eşlik edebilir.
Menisküs faydalanması olan hastalar ekseriyetle diz ekleminde ağrı, şişlik, kilitlenme şikayetiyle polikliniğe başvururlar.
TEŞHİS TEKNİKLERİ
Bir menisküs yırtığının teşhis edilmesi sürecinde tabip, bireye kapsamlı bir fizikî muayene gerçekleştirecek ve faydalanmanın nasıl gerçekleştiğine dair detayları öğrenmek isteyecektir.
Tabip travma kaynaklı kemik kırılması yahut kas dokusunda ortaya çıkabilecek rastgele bir diğer sorun ihtimalini ortadan kaldırmak için röntgen sinemaları çekilmesini gerekli gorebilir. beraberinde diz kıkırdağının daha detaylı bir değerlendirmesine müsaade veren bir MRI yani Manyetik Rezonans Görüntüleme taramasına da gereksinim duyulabilir.
TEDAVİ SİSTEMLERİ
ARTROSKOPİ (KAPALI YÖNTEM)
Açık metot günümüzde artık terkedildi. Günümüzde kabul nazarann formülse; artroskopik cerrahi denilen kapalı prosedürdür. Artroskopik menisektomi olarak isimlendirilen yolla, ucunda kamera da olan bir ekip ince uçlu klavuz aygıtlarla ekleme içi hem görüntülenir ve birebir anda, bu klavuzların ortasından geçen ve ekleme ulaşan cerrahi uçlarla sıkıntılı hale gelmiş olan Menisküs kesimleri çıkarılır, gerekli durumlarda tamir edilir ve süreç sonlandırılır.
bu biçimde bir süreçten daha sonrasında hasta taburcu edilip, meskenine gidebilir. Fakat, günlük yaşamsal aktivitelerine yeniden dönebilmeleri 3 ila 4 haftaya kadar uzayabilir.
Menisküs Ameliyatı ve daha sonrasındaki süreç;
Ameliyat, bölgesel anestezi altında yapılmakta ve 15 ila 30 dakika içinde sürmektedir. Hasta, ayaktaki uyuşukluk geçtikten daha sonra (2-3 saat) yürüyebilmektedir. Taburcu süreçleri ise tıpkı gün yapılmaktadır. Yapılan müdaheleye nazaran işe dönüş 10-20 gün içindedır.
MENİSKÜS YIRTIĞI DÜZGÜNLEŞME SÜRECİ VE KONUTTA BAKIM
Menisküs yırtığının güzelleşme müddeti, dizdeki faydalanmanın ne kadar şiddetli olduğu da dahil olmak üzere bir dizi faktöre bağlıdır. Ameliyattan daha sonra tam güzelleşme süreci, bireyin olağan kurallardaki düzgünleşme suratına, yapılan sürecin tipine ve başka faktörlere bağlı olarak 4 ila 6 hafta içinde devam edebilir.
Tam menisküs tamiri durumunda bu müddet üç aya kadar çıkabilir. pek hayli olayda ortaya çıkan komplikasyonları en aza indirmek ve güzelleşmeyi hızlandırmak için ameliyattan daha sonra fizik tedavi formlarına başvurulur.
birebir vakitte, tabip tavsiyesi ile düzgünleşme süreci boyunca bireyin diz ağrısını artırmayacak, koşucular için yüzme üzere yeni ve farklı bir spor faaliyeti sürdürülmesi mümkündür.
Menisküs yırtığı tedavi sürecinde unutulmaması gereken nokta, ivedi edilmemesi gerektiğidir. Birey, dizini ağrısız bir biçimde büsbütün büküp, açabilene, dizdeki şişlik büsbütün inene, yaralı diz, faydalanmamış diz kadar kuvvetli hale gelene ve yürürken, koşarken yahut zıplarken dizde hiçbir biçimde ağrı hissedilmeyene kadar eski fizikî aktivite düzebir daha dönmeye çalışmamalıdır.
Güzelleşmeden dizini yine eski düzeyde kullanmaya başlayan bireyler, dizde daha fazla faydalanmaya ve hareket ile esneklik yetilerinde kalıcı kayıplara niye olabilirler.
MENİSKÜS YIRTIĞI NASIL ÖNLENİR?
Olağan kurallar altında menisküs yırtıkları bir kaza kararı oluştuğu için, önlenmeleri zordur. Lakin bir daha de alınabilecek bir ekip tedbirler, diz faydalanması riskini azaltabilir.
Sistemli antrenman ile uyluk kasların kuvvetli ve sağlam tutulmalıdır.
Ağır antrenmanlara başlamadan evvel ısınma hareketleri yapılmalıdır.
Giyilen ayakkabılar, kesinlikle kâfi dayanağı vermeli ve ayağa gerçek biçimde oturtularak kullanılmalıdır. Esneklik korunmalı, zorlayıcı hareketler hududunda bırakılmalıdır.
Antrenman sürecinde idman yoğunluğu asla ansızın artırılmamalı, yoğunluk yavaşça artırılıp azaltılmalıdır.
Birey, idman sürecinde, hareketler içinde bedene dinlenmek için vakit tanımalıdır. Yorgun ve geç reaksiyon veren kaslar bireyin faydalanma riskini artırabilir.