Ülkemizde birçok ebeveynin çocuk yetiştirmede en epey zahmet çektiği konulardan biri beslenmedir. Neredeyse her ebeveyn çocuğunun beslenmesinin yetersiz olduğunu düşünmektedir.
Beslenme konusunda düşünce yaşanmasının en değerli sebebi aslında ebeveynlerin çocuk beslenmesiyle ilgili yanlış bilgi ve beklentileridir.
İştahsız bir çocuğunuz var ise, birinci iş altta yatan bir niye varmı onu bulup ortadan kaldırmaktır. Çocuğunuz hasta, vitamin eksikliği var, ilgi çekmek istiyor ya da gereksiniminden fazla yemesi için zorluyor olabilirsiniz.
Rastgele bir sıhhat sorunu yok, büyüme – gelişmesi de olağan ise kâfi beslendiğini düşünebiliriz.
Bilhassa 1-3 yaş periyodunda bir çocuğu beslerken yaşanan deneyimler ebeveyn – çocuk alakasını, çocuğun ruhsal gelişim sürecini, benlik algısı ve özgüvenini direkt tesirler.
Bir çocuğun büyüme sürecinde özgüvenini kıran en değerli faktörlerden biri yeme konusundaki tercihlerine ve maharetlerine hürmet duyulmamasıdır.
Hassas ebeveyn, çocuğa istediği ve alabildiği kadar yiyeceği gelişmenine uygun şartlarda sunabilen ebeveyndir.
pek epeyce ebeveyn çocuğunu beslerken tatlı sözlerle kandırmaya çalışır, yalvarır, rüşvet verir. Aslında bu ısrar büsbütün âlâ niyetten kaynaklanır. Lakin zorla yedirilen çocuk ya olağandan daha az yiyen bir çocuğa dönüşür ya da tokluk hissini kaybetmiş, obeziteye varacak biçimde olağandan çok yiyen çocuklar yaratabilir.
Televizyon karşısında çocuğun zihnini meşgul ederek yedirmek ve oyuncakları çıkarıp müzikler söyleyip latifeler yaparak yedirmek de birer zorla yedirme tipidir.
Araştırmalar , yeme konusunda baskı goren çocukların baskı görmeyen çocuklara göre daha makûs beslendiklerini ve kâfi biçimde büyümediklerini göstermiştir.
bir daha yapılan bir çalışmada bebeğin kilosundan telaş duyan ebeveynlerin, bebeği olağan kiloda olan ebeveynlere oranla beslenme sırasında cok daha faal (çaba gösteren), hareketli olduğu ve bebeğin verdiği ip uçlarına dikkat etmediği gösterilmiş. Bu hareketliliğin bebeğin beslenme ritmini bozduğu ve büyümeyi olumsuz etkilediği gösterilmiş.
Öbür bir çalışma okul öncesi çocuklarında yapılmış. Bir küme çocuğa yeni bir yiyeceği denemeleri için ödül verilmiş, başka küme çocuğa ise ödül verilmeden yiyecek sunulmuş, yüz tabiriyle yönlendirme ve sözel ikaz da yapılmamış. Sonuçta ödül verilen küme yemeği ikinci kere istememiş fakat ödül verilmeyen küme birkaç kere daha yemeğe yönelmiştir. Yani ödül vermek de yemeğin yenmesi için baskı yapmak manasına geliyor.
Yemek yemediği vakit çocuğun komutasına girmek, ne isterse onu yapmak, yemeği reddetme davranışını pekiştirecektir.
Yemeğin yenmesi için özel bir koşula gerek yoktur ve bu temel bir gereksinimdir. Aileler bu iletisi kararlı bir biçimde vermeyi sürdürürse çocuk da öğrenecektir.
Yemek yemek için acıkmak kafidir. Çocuğun nitekim aç olduğu vakit içinderda yemek teklif edilirse sorun yaşanmayacaktır. Aile yemek saatlerine daima, sistemli ve toplu bir biçimde uyuyorsa, çocuk ta vakit içinde buna alışacaktır.
Beslenme konusunda da çocuklara hudut koyarken dengeli ve net olunmalıdır lakin koyduğumuz sonlar sayıca fazlaca olmamalı ve çocuğu sıkmamalıdır.
Çocukları sağlıklı yiyecekler yemeye tatlılıkla ikna etmenin yollarından kimileri şunlardır:
2– Çocuğunuz bu sırada fizikî müdahaleden de hiç hoşlanmaz, olay inatlaşmaya gidebilir. Yiyeceklere istediği üzere dokunmasına, etrafı kirletmesine, yiyecekleri oyun ve oyuncak yapmasına kesinlikle müsaade vermelisiniz
3 – Çocuğun yemek seçimine katılmasını sağlayın, hoşlandığı yemekler üzerine sohbet edin. Bu sohbet sırasında sağlıklı beslenmenin onun için ne kadar yararlı olduğunu anlatmaya çalışın
4 – Çocuğun yemeğin hazırlanmasına katkıda bulunmasını sağlayın. Yemeğin nasıl hazırlandığını, nasıl seçildiğini, nasıl temizlendiğini anlamasını sağlayın
5 –Yemek saatinde çocuğun aç olması epey kıymetlidir. Abur cubur atıştırmaktan vazgeçmesini sağlayın. Gün uzunluğu daima atıştıran, peşinde kaşıkla dolaşıp daima ağzına bir şeyler verdiğiniz çocuğunuz yemek sırasında aç hissetmediği için yemeyi reddedecektir. Yemek saatinden 2 saat evvel atıştırma kesilmelidir.
6 – Küçük porsiyonlarla başlayın. Yetişkin porsiyonu gözüne epey büyük görünecektir. Küçük bir porsiyon sebzeyi bitirir bitirmez bol ölçüde övmeyi ihmal etmeyin.
7 – Aile ortasındaki sorunlar, gerginlik ve tartışmalar çocuğun ruhsal sıhhatine ve iştahına direkt ziyan verir. O niçinle gerilim ve kederleri çocuğa hissettirmemek kıymetlidir.
Bütün bunlar işe yaramazsa şunu deneyebilirsiniz; görmediği yiyecekten korkmasına gerek yoktur. Sevmediği temel besin hususlarını sevdiği yiyeceklerin içine ustalıkla sakalayabilirsiniz. Rendelenmiş havuç ve brokoliyi en sevdiği kurabiye ya da çorbanın içine gizleyebilirsiniz.
Şayet çocuğunuzu beslerken bu biçimlerin hiç birinden yarar görmüyor, yapmamanız gereken müdahalelerde bulunuyorsanız gecikmeden bir uzmana başvurmanızda yarar vardır.